Boğmaca, ülkemizde çocukluk çağı enfeksiyonları arasında halen önemini koruyan bir hastalık. Sağlık ocakları tarafından yürütülen aşılama programları sonrasında görülme sıklığı ve hastalığa bağlı ölümlerde ciddi azalma olmuştur. Ülkenin her yerinde aşılama hedeflerine ulaşılamaması hastalığın gündemde kalmasının önemli bir nedenidir. Ayrıca aşı ile sağlanan bağışıklık ömür boyu sürmediği için, aşılanan çocuklar korunurken bir yaş altı bebeklerde ve 15 yaş üstü erişkinlerde hastalığın görülme sıklığında artış izlenmektedir. Boğmaca, mevsimsel bir dağılım göstermemekle birlikte, özellikle aşılama oranının düşük olduğu bölgelerde sonbahar aylarında artış göstermektedir.
Dr. Selma Okkaoğlu'nun yazısı...
Bordetella pertussis isimli bakterinin neden olduğu boğmaca hastalığı solunum yollarının ileri derecede bulaşıcı bir hastalığıdır. Küçük çocukların hastalığı olarak kabul edilen boğmaca, her yaşta ciddi seyredebilir. Özellikle 6 aylıktan küçük bebeklerde dramatik ve ölümcül seyir gösterir.
Boğmaca mikrobu solunum yollarında yerleştikten 1-3 hafta (ortalama 15 gün) sonra hastalık belirtileri başlar. Belirtiler üç bölümde incelenebilir:
1. Nezleli ön devre.
2. Kramp halindeki öksürük devresi.
3. İyileşme devresi.
İlk devrede üşütme sonucu oluşan hastalıklardaki belirtileri, burun akıntısı, gözde yaşarma, halsizlik, hafif öksürük, hafif ateş yapar. Bu devre, hastalığın en bulaşıcı olduğu devredir, yaklaşık 1-2 hafta sürebilir.
Hastalığın ikinci döneminde kuru, balgamsız öksürük başlar. Çok geçmeden boğmaca için tipik, şiddetli öksürük nöbetleri gelişir. Özellikle akşamları nöbetler halinde baş gösteren öksürük devresi ortalama 5 hafta sürer. Öksürük nöbetleri başlar başlamaz kesin teşhis konur. Nöbetler önce birkaç kez kuvvetli öksürük halinde başlar, bunu derin soluk alma izler. Öksürük sesi ıslığa benzer ve boğucudur. Öksürük kramplar halindedir ve öksürük nöbetlerini kusma, bitkinlik izler. Öksürük nöbetleri sırasında hastada solunum durması, morarma görülebilir. Nöbetlerin sayısı ve şiddeti hastalığın seyrine göre değişik olur. Yirmi dört saat içinde, ortalama 15 kere olmak üzere genellikle geceleri görülür. Öksürük nöbetleri arasında hastada bir rahatlama olur.
Seyri
Bütün hastalık süresi, yan etkiler görülmediği takdirde 6-8 haftadır, ama altı ay sürdüğü de görülmüştür. Hafif geçen boğmacalarda öksürük nöbetlerine pek rastlanmaz. Büyüklerde öksürük nöbeti hiç görülmez ve hastalık zararsızdır. Boğmaca hastalığında en sık görülen ve en fazla ölüme neden olan yan etki akciğer iltihabıdır. Boğmaca geçtikten sonra yerini bronşit alabilir. Öksürük nöbetleri sırasında beynin kan dolaşımında görülebilecek bozukluklar nedeniyle nöbetler, bilinç kaybı, görme bozukluğu, sağırlık, konuşma güçlüğü, felç gibi durumlar da ortaya çıkabilir.
Tedavi
Destekleyici tedavi önemlidir. Ateş düşmediği sürece hastanın yatakta dinlenme zorunluluğu vardır. Hasta odası güneşli olmalı ve sık sık havalandırılmalıdır. Oda nemlendirilmelidir.
Ateş düştükten sonra hasta bol bol açık havaya çıkartılmalı, ama sağlam çocuklardan uzak tutulmalıdır.
Kuru yiyecekler gıcık yaparak öksürüğe neden olabileceği için genellikle sulu gıdaların verilmesine ve bu gıdaların vitamin yönünden zengin olmasına dikkat etmelidir. Öksürük sonucu kusma olabileceği dikkate alınarak yemeklerin nöbetten on beş dakika sonra verilmesi uygundur
Hastalığın ağır seyrettiği durumlarda ve 6 aylıktan küçük bebeklerde hastane tedavisi önerilir.
Antibiyotik tedavisi, ikincil enfeksiyonları önlemek ve bulaşmayı azaltmak için kullanılmaktadır. İlk 7-15 günlük nezle döneminde verilirse daha etkili olduğu bilinmektedir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder